Jak dobrać termometr laboratoryjny ze względu na rodzaj?

Termometry laboratoryjne są przeznaczone do pomiaru temperatur oraz ich zmian z dużą dokładnością. Dzięki wysokiej jakości produkowanych obecnie termometrów laboratoryjnych znajdują one stałe zastosowanie nie tylko w szkołach i placówkach naukowych, ale również w wielu gałęziach przemysłu i rolnictwa, gdzie mimo znacznej automatyzacji procesów pozostają niezastąpionymi elementami kontroli warunków.

Rodzaj szklanego termometru laboratoryjnego wpływa na jego sposób działania, dlatego wybór przyrządu dla danego zastosowania powinien nastąpić po przeanalizowaniu kilku kluczowych zagadnień związanych z pomiarem. Przede wszystkim należy zdecydować się na termometr o odpowiednim dla określonego zadania zakresie pomiarowym, klasie dokładności oraz konstrukcji. Jaki rodzaj termometru pasuje do kontroli jakich procesów i badań? Wyjaśnimy w dalszej części wpisu.

Termometry do kontroli warunków prowadzonych procesów

Choć mierniki elektroniczne zyskują na popularności, należy pamiętać, że nawet po rozkalibrowaniu czy awarii czujnika urządzenia te mogą pokazywać pewną wartość temperatury, która niekoniecznie jest prawdziwa. Błędy są możliwe do wykrycia dopiero w laboratorium pomiarowym. Właśnie dlatego obok mierników elektronicznych stosuje się termometry szklane, służące do prowadzenia okresowej kontroli warunków temperaturowych. Zależnie od przeznaczenia możliwe jest zastosowanie termometrów o mocno zawężonych zakresach pomiarowych (np. od 35°C do 50°C lub od 50°C do 60°C), które zapewniają dużą precyzję wskazań. W zależności od przeznaczenia możemy zatem wyróżnić:

• Termometry bagietkowe

Termometry bagietkowe są wykonane z pręta szklanego z osiowo umieszczonym w nim kanałem kapilary, na zewnątrz której naniesiona jest podziałka. Idealnie sprawdzają się do monitorowania temperatury w różnego rodzaju urządzeniach laboratoryjnych: lodówek, inkubatorów, cieplarek oraz komór klimatycznych. Na szczególną uwagę zasługuje możliwość wykorzystania termometrów bagietkowych do kontroli warunków w chłodziarkach, szafach chłodniczych i zamrażarkach (także niskotemperaturowych), ponieważ są w stanie rejestrować temperaturę sięgającą nawet -80°C. Dzięki temu są niezastąpionymi przyrządami do monitorowania pracy w laboratoriach medycznych oraz placówkach nastawionych na badania i rozwój. Odmianą długich termometrów bagietkowych są mikrotermometry. Charakteryzują się mniejszym zakresem pomiarowym, ale w zamian ich montaż jest znacznie prostszy, jak również mogą szybko reagować na wszelkie zmiany temperatury.

• Termometry rurkowe

W termometrach rurkowych kapilara (razem ze skalą naniesioną na płytkę z mlecznego szkła) i obudowa termometru stanowią dwie odrębne części, zespolone ze sobą jedynie u ujścia zbiornika. Wykorzystuje się je wszędzie tam, gdzie wymagane są dokładne pomiary temperatury, a przy obliczaniu ostatecznych wyników brane są pod uwagę poprawki dla wskazań danego przyrządu. Znajdują przez to zastosowanie w laboratoriach naukowych oraz przemysłowych, szczególnie z zakresu przemysłu chemicznego, spożywczego, rafineryjnego, kosmetycznego, farmaceutycznego itp. Niewątpliwą zaletą stosowania termometrów rurkowych w zastępstwie mierników elektronicznych jest brak zasilania, co usprawnia kontrolę techniczną zachodzących procesów oraz umożliwia podejmowanie szybkich reakcji celem zapobiegnięcia ewentualnych awarii. Wyróżnia je również duża odporność na złamanie oraz większa średnica kapilar w porównaniu do termometrów bagietkowych, co znacznie usprawnia odczyt.

Termometry do kontroli warunków reakcji chemicznych

Jednym z kluczowych założeń działania wielu laboratoriów jest synteza nowych, a czasem także znanych związków organicznych. Realizuje się ją poprzez wykonywanie różnego typu reakcji (m.in. addycji, eliminacji, utleniania, redukcji czy substytucji) często wymagających podgrzewania, a następnie izolację, oczyszczanie i identyfikację uzyskanych związków. Aby móc kontrolować temperaturę tak złożonych procesów prowadzonych w szklanej aparaturze laboratoryjnej, należy zdecydować się na termometr zaopatrzony w szlif. Szlif to najczęściej spotykana metoda łączenia szklanych elementów aparatury, który umożliwia szczelne dopasowanie dwóch części bez ryzyka wydostawania się na zewnątrz składników prowadzonej reakcji. W ten sposób termometry ze szlifem umożliwiają nie tylko monitorowanie eksperymentów, ale stanowią również gwarancję sterylnego środowiska pracy.